Trong phiên tòa phúc thẩm, HĐXX chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Trương Mỹ Lan và 43 bị cáo; không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục II Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng – Ngân hàng Nhà nước và 3 bị cáo. Sáng 3-12, TAND Cấp cao tại TPHCM đã tuyên án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và 47 bị cáo có kháng cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị, tổ chức liên quan.
Trong phiên tòa phúc thẩm, HĐXX chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo Trương Mỹ Lan và 43 bị cáo; không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục II Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng – Ngân hàng Nhà nước và 3 bị cáo. Sáng 3-12, TAND Cấp cao tại TPHCM đã tuyên án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và 47 bị cáo có kháng cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị, tổ chức liên quan.
TAND Cấp cao tại TP.HCM tuyên án phiên phúc thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn và các đơn vị, tổ chức liên quan giai đoạn 1.
Sáng 3/12, phiên phúc thẩm xét xử vụ bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 47 bị cáo khác có kháng cáo, trong vụ sai phạm xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) và các đơn vị liên quan bắt đầu tuyên án.
Trước đó, hôm 15/11, VKS đề nghị HĐXX bác kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bị cáo Trương Mỹ Lan đối với hai tội danh: Tham ô tài sản (tử hình) và Đưa hối lộ (20 năm tù).
VKS đề nghị tòa chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo, giảm mức án sơ thẩm từ 20 năm tù xuống còn 16 - 18 năm tù đối với tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Tổng hợp các mức hình phạt, bị cáo Trương Mỹ Lan vẫn phải chịu trách nhiệm với mức án cao nhất là tử hình.
Theo VKS, bị cáo Trương Mỹ Lan đã bị TAND TP.HCM tuyên mức án tử hình cho ba tội danh: Tham ô tài sản (tử hình), Đưa hối lộ (20 năm tù) và Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (20 năm tù). VKS đánh giá bản án này là đúng người, đúng tội, không oan sai.
Mặc dù bị cáo đã nhận được nhiều bằng khen, thừa nhận hành vi phạm tội, bày tỏ sự ăn năn hối cải, tự nguyện đề xuất phương án khắc phục hậu quả cho toàn bộ vụ án và đã nộp thêm gần 3.000 tỷ đồng, nhưng với đơn kháng cáo các tội danh Tham ô tài sản và Đưa hối lộ, VKS cho rằng bị cáo đã thực hiện nhiều hành vi đặc biệt nghiêm trọng, sử dụng các thủ đoạn tinh vi để phạm tội.
Dù có thêm tình tiết giảm nhẹ, nhưng VKS nhận định vẫn chưa đủ điều kiện để giảm nhẹ hình phạt cho Trương Mỹ Lan ở hai tội danh này.
Hôm 11/4, phiên toà sơ thẩm, TAND TP.HCM tuyên án Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan.
HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ, 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hình phạt chung là tử hình.
HĐXX nhận định, lời khai tại tòa của các bị cáo đa số thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng. Các lời khai phù hợp với nhau, phù hợp người làm chứng, người liên quan và các chứng cứ khác trong hồ sơ vụ án, đủ cơ sở xác định Trương Mỹ Lan là chủ của hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Đồng thời, căn cứ tài liệu và lời khai của các bị cáo khác tại phiên tòa, thể hiện bị cáo Lan là người sở hữu thực sự và chi phối hơn 91,5% cổ phần SCB, là người thực tế có quyền lực chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động của SCB; tuyển chọn, bố trí nhân sự chủ chốt tại SCB.
Do đó, HĐXX không chấp nhận lời bào chữa của bị cáo Trương Mỹ Lan và các luật sư về việc thực tế bị cáo chỉ có 15% cổ phần, bao gồm của bị cáo và 2 người con gái. Quá trình điều tra, những người đứng tên trên 75% cổ phần tại SCB đều thừa nhận đứng tên hộ bị cáo Trương Mỹ Lan.
Cũng theo HĐXX, SCB là ngân hàng thương mại cổ phần, theo quy định pháp luật, quyết định của đại hội đồng cổ đông được thông qua khi số đông cổ đông biểu quyết thông qua. Vì vậy, việc chiếm trên 91,5% cổ phần tại SCB nên Trương Mỹ Lan thực tế đã chi phối và thực chất điều hành toàn bộ hoạt động tại ngân hàng này.
Trước đó, trong phiên xét xử ngày 19/3/2024, đại diện Viện Kiểm sát đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan mức án tử hình về tội “Tham ô tài sản”; 19 đến 20 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và 20 năm tù về tội “Đưa hối lộ”. Tổng hợp hình phạt của 3 tội là: Tử hình.
Theo đại diện Viện Kiểm sát, có đủ căn cứ xác định từ ngày 1/1/2012 đến ngày 17/10/2022 Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền đặc biệt lớn 677.286 tỉ đồng. Đây chính là hậu quả thiệt hại của vụ án do hành vi phạm tội của bị cáo Trương Mỹ Lan gây ra.
Tuy nhiên, trong quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa, bị cáo không hợp tác khai báo, không thừa nhận hành vi phạm tội của mình. Hành vi phạm tội của bị cáo Trương Mỹ Lan đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, dẫn đến hiện tại khả năng khắc phục không thể thanh khoản số tiền SCB bị chiếm đoạt, gây dư luận xấu trong xã hội và dư luận quốc tế trong việc điều hành quản lý vĩ mô của Nhà nước và trong kiểm soát điều hành kinh tế, chính sách tiền tệ tại Việt Nam.
Do đó, cần phải áp dụng mức hình phạt nghiêm minh, loại bỏ bị cáo ra khỏi đời sống để răn đe và phòng ngừa hành vi phạm tội tương tự khác xảy ra trong xã hội.
Các bị cáo trong phiên xét xử sáng ngày 11/4/2024
Theo cáo trạng truy tố, bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và phần lớn các công ty trong hệ sinh thái. Lợi dụng chính sách của Nhà nước về cơ cấu lại hệ thống ngân hàng, Trương Mỹ Lan đã tìm cách thâu tóm, chi phối, điều hành toàn bộ các hoạt động của Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).
Cụ thể, sau khi hợp nhất 3 ngân hàng gồm Ngân hàng TMCP Sài Gòn (cũ), Ngân hàng TMCP Việt Nam Tín Nghĩa và Ngân hàng TMCP Đệ Nhất thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), Trương Mỹ Lan đã nắm giữ cổ phần chi phối từ 85% đến 91,5% tổng số cổ phần Ngân hàng SCB. Bị cáo Trương Mỹ Lan thực tế là người có quyền lực cổ đông chi phối, thực hiện việc chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động tại Ngân hàng SCB.
Chính nhờ điều này, bị cáo đã sử dụng Ngân hàng SCB như là “công cụ” hữu hiệu để huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân để qua đó chiếm đoạt tài sản của ngân hàng bằng nhiều thủ đoạn khác nhau.
Với mục đích chiếm đoạt tài sản, Trương Mỹ Lan đã can thiệp, chi phối, chỉ đạo hàng loạt lãnh đạo, cán bộ ngân hàng SCB, lãnh đạo chủ chốt tại các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát và cả các công ty "ma" do bị cáo chỉ đạo Trương Huệ Vân là cháu ruột của mình lập nên. Bị cáo đã thực hiện nhiều hành vi trái pháp luật, gian dối với nhiều thủ đoạn tinh vi, từ việc câu kết thực hiện các hợp đồng hứa chuyển nhượng, hợp đồng khống để thực hiện thủ tục vay vốn, giải ngân trước và hợp thức hóa hồ sơ sau, nâng khống giá trị tài sản đảm bảo lớn hơn rất nhiều giá trị khoản vay tại ngân hàng SCB.
Khi được Ngân hàng SCB giải ngân theo hồ sơ, phương án khống, Trương Mỹ Lan chỉ đạo cấp dưới lập phương án rút tiền, cắt đứt dòng tiền bằng thủ đoạn lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần khống tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng. Vì đều là các khoản vay khống, do vậy khi đến hạn không trả được nợ, Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm tiếp tục tạo ra các khoản vay khống khác để lấy một phần trả nợ đến hạn, một phần lớn sử dụng cho mục đích riêng của mình.
Ngoài ra, nhằm che giấu thực trạng tài chính đặc biệt yếu kém và các sai phạm của SCB đã bị cơ quan thanh tra phát hiện, Trương Mỹ Lan còn gặp gỡ bàn bạc với Đỗ Thị Nhàn - Cục trưởng Cục 1 Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, Trưởng đoàn thanh tra, đồng thời chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn - Tổng Giám đốc với SCB nhiều lần đưa tiền cho Đỗ Thị Nhàn với tổng số tiền 5,2 triệu USD và đưa tiền, quà bồi dưỡng các thành viên trong Đoàn thanh tra.
Việc đưa hối lộ nhằm để bị cáo Đỗ Thị Nhàn che giấu, báo cáo không trung thực, không đầy đủ các sai phạm của SCB theo hướng giảm nhẹ, có lợi cho Ngân hàng SCB, từ đó giúp Trương Mỹ Lan tiếp tục thao túng, điều hành ngân hàng SCB và chiếm đoạt tài sản của người dân gửi tại đây.
Đối với bị cáo Đỗ Thị Nhàn, Vụ trưởng Vụ I, Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN - Trưởng đoàn thanh tra, bị cáo buộc về tội “nhận hối lộ”.
Cụ thể, bị cáo Nhàn biết rõ tình trạng của Ngân hàng SCB nhưng không báo cáo; bị cáo gặp bị cáo Trương Mỹ Lan thông qua Võ Tấn Hoàng Văn để trao đổi về những sai phạm này; lúc này, Trương Mỹ Lan đề nghị Nhàn hỗ trợ để SCB tái cấu trúc; sau gặp gỡ, bị cáo Nhàn nhận 5,2 triệu USD thông qua Võ Tấn Hoàng Văn.
HDXX cho rằng, việc bị cáo chỉ đạo thành viên đoàn thanh tra chỉnh sửa số liệu, không đưa SCB vào diện theo dõi, đây là phương thức để bị cáo nhận tiền hối lộ 5,2 triệu USD của Trương Mỹ Lan.
Tại tòa, bị cáo khai việc nhận 5,2 triệu USD là để bảo vệ gia đình, nhiều lần liên hệ Võ Tấn Hoàng Văn để trả lại nhưng không được. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng, việc gặp bị cáo gặp Văn trong thời gian dài, nếu không muốn nhận thì có nhiều cơ hội để trả lại. Thậm chí, bị cáo còn đưa mật khẩu của nhà mình cho bị cáo Văn để đưa quà là tiền vào nhà.
Từ đó, HĐXX không chấp nhận quan điểm bào chữa của luật sư và bị cáo liên quan đến vấn đề này. HĐXX nhận định, hành vi của bị cáo đủ dấu hiệu cấu thành tội “nhận hối lộ”.
HĐXX không chấp nhận lời bào chữa của bị cáo Trương Mỹ Lan và các luật sư (Ảnh: Bị cáo Trương Mỹ Lan trong phiên xét xử sáng ngày 11/4/2024)
Bào chữa cho Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát), các luật sư của bị cáo cho biết có một tỉ phú người Malaysia đồng ý mua dự án 6A ở Bình Chánh.
Ngày 18-11, TAND cấp cao tại TPHCM tiếp tục xét xử phúc thẩm bị cáo Trương Mỹ Lan, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (VTP) và 47 đồng phạm trong giai đoạn 1 vụ án xảy ra tại Tập đoàn VTP, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị liên quan.
Bào chữa cho bị cáo Lan, luật sư Nguyễn Thị Huyền Trang thông tin, đối với dự án 6A với diện tích 26ha tại Bình Chánh, TPHCM, hiện đã có một tỷ phú người Malaysia đồng ý đầu tư vào dự án. Sau khi trừ các chi phí, bị cáo còn dư 20.000 tỷ đồng để khắc phục hậu quả.
Với 658 mã tài sản của bị cáo Lan, cũng có người làm việc đề nghị đưa vốn vào đầu tư, để có nguồn thu cho bị cáo khắc phục hậu quả vụ án. Còn tòa nhà 29 Liễu Giai (Hà Nội), luật sư cũng đề nghị tòa xem xét tạo điều kiện để giúp bị cáo khắc phục hậu quả.
"Đề nghị Viện kiểm sát xem xét lại nếu bị cáo bị phạt án tử hình thì rất khó khăn để bị cáo khắc phục hậu quả. Nếu bị cáo được áp dụng hình phạt tù chung thân, thì dễ khắc phục cho Nhà nước nhanh chóng thu lại tài sản thiệt hại", luật sư Nguyễn Thị Huyền Trang nói.
Cùng bào chữa cho bị cáo Trương Mỹ Lan, luật sư Giang Hồng Thanh cũng cho rằng, thân chủ của ông có rất nhiều tài sản. Nếu áp dụng theo quyết định của UBND TPHCM mới ban hành về bảng giá đất, thì tài sản của bị cáo tăng lên nhiều lần so với định giá cũ tại giai đoạn điều tra. Chẳng hạn, tòa nhà Ba Son tăng lên từ 3 - 4 lần, tòa nhà Times Square tăng hơn 4 lần.
Tương tự, luật sư Phan Trung Hoài cũng cho biết, có nhiều tình tiết mới về dòng tiền khắc phục hậu quả vụ án trong giai đoạn xét xử phúc thẩm, phương án xử lý cụ thể và kiến nghị về cơ chế nhằm hồi sinh, phát triển các dự án, tài sản để có nguồn tiền khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án.
Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát đề nghị SCB cung cấp thông tin để làm rõ trước khi ngân hàng hợp nhất thì nợ cũ của SCB là bao nhiêu. Ngoài ra, tổng số tiền ngân hàng cho rằng dư nợ thì có bao nhiêu tiền vay để đảo nợ, bao nhiêu tiền bị cáo Lan rút ra... Về vấn đề này, đại diện SCB cho biết sẽ cung cấp bằng văn bản.
Trước đó tại phiên tòa ngày 15-11, đại diện Viện KSND cấp cao tại TPHCM nhận định, quá trình xét xử phúc thẩm, bị cáo Trương Mỹ Lan có thêm tình tiết giảm nhẹ mới, như ăn năn hối cải, thể hiện quyết tâm khắc phục hậu quả vụ án và đến nay đã nộp gần 3.500 tỷ đồng… Đây là những tình tiết giảm nhẹ có thể xem xét để chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo.
Tuy nhiên, bị cáo chưa đủ điều kiện để giảm nhẹ hình phạt ở tội Đưa hối lộ và tội Tham ô tài sản. Do đó, đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX giảm án với tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, y án đối với 2 tội danh Đưa hối lộ và Tham ô tài sản, buộc bị cáo phải chấp nhận hình phạt chung là tử hình.
Sau khi nghe đề nghị của Viện kiểm sát, bà Trương Mỹ Lan xin tòa được trình bày với giọng mất bình tĩnh, nói "đang bấn loạn tinh thần". Bà cũng nói, từ khi xử phúc thẩm, bà "có niềm hy vọng tòa án sẽ phán quyết công bằng", nên đã tìm mọi cách để khắc phục hậu quả.
Theo Cục THADS TPHCM, đến nay, tổng số tiền đang tạm giữ trong tài khoản của THADS TPHCM do Cơ quan điều tra chuyển và do bị cáo Trương Mỹ Lan, các cá nhân, tổ chức khác nộp tại THADS TPHCM là hơn 4.250 tỷ đồng và 27 triệu USD.